Łysienie telogenowe – jak je rozpoznać i odróżnić od innych typów utraty włosów?

Wypadanie włosów to problem, z którym mierzy się coraz więcej osób – zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Choć dla wielu jest to temat wstydliwy, warto go zrozumieć i podjąć świadome działania. Jedną z częstszych form utraty włosów jest łysienie telogenowe, które mimo swojej powszechności bywa mylone z innymi typami łysienia. Rozpoznanie konkretnego rodzaju wypadania włosów ma kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia.

Czym jest łysienie telogenowe i jakie są jego przyczyny

Łysienie telogenowe to rodzaj utraty włosów, który wynika z zakłócenia naturalnego cyklu wzrostu włosa. Cykl ten składa się z trzech głównych faz: anagenu (fazy wzrostu), katagenu (fazy przejściowej) oraz telogenu (fazy spoczynku). W normalnych warunkach około 10–15% włosów znajduje się jednocześnie w fazie telogenu. Jednak w przypadku łysienia telogenowego ten odsetek może wzrosnąć nawet do 30–50%, co prowadzi do nagłego, nadmiernego wypadania włosów.

Do najczęstszych przyczyn tego stanu należą:

• silny stres fizyczny lub psychiczny,

• choroby zakaźne lub gorączkowe,

• operacje chirurgiczne i poważne urazy,

• niedobory pokarmowe, zwłaszcza żelaza i cynku,

• zaburzenia hormonalne, w tym okres poporodowy,

• niektóre leki, w tym antydepresanty, retinoidy, leki na nadciśnienie.

Ważne jest, że łysienie telogenowe nie prowadzi do trwałego uszkodzenia mieszków włosowych – włosy mają szansę odrosnąć, gdy tylko zostanie usunięta przyczyna problemu. Włosy wypadają zazwyczaj równomiernie z całej głowy, a sama skóra nie wykazuje objawów zapalnych czy bliznowacenia.

Różnice między łysieniem telogenowym a androgenowym, plackowatym i anagenowym

Aby prawidłowo zdiagnozować łysienie telogenowe, konieczne jest jego rozróżnienie od innych, bardziej złożonych typów łysienia. Każdy z nich ma swoją charakterystykę, etiologię i dynamikę przebiegu:

• Łysienie androgenowe: najczęstszy typ łysienia o podłożu genetycznym i hormonalnym. Charakteryzuje się stopniowym przerzedzaniem włosów, głównie w okolicach skroni i czubka głowy. Proces jest powolny i trwały, włosy stają się cieńsze, aż dochodzi do ich całkowitego zaniku.

• Łysienie plackowate: to choroba autoimmunologiczna, w której organizm atakuje własne mieszki włosowe. Objawia się nagłym powstawaniem okrągłych ognisk bez włosów, często bez towarzyszących objawów zapalnych. Może prowadzić do całkowitej utraty owłosienia na głowie i ciele.

• Łysienie anagenowe: występuje najczęściej po chemioterapii lub ekspozycji na toksyny. Utrata włosów następuje bardzo gwałtownie, ponieważ dochodzi do przerwania fazy wzrostu (anagenu) w aktywnych mieszku włosowym.

W odróżnieniu od tych form, łysienie telogenowe ma charakter tymczasowy, nie powoduje uszkodzenia mieszków włosowych, a utrata włosów jest bardziej rozlana i mniej zauważalna w konkretnych obszarach skóry głowy. Kluczowe jest także to, że w wielu przypadkach cofnięcie przyczyny (np. uzupełnienie niedoboru żelaza czy wyeliminowanie stresu) może przywrócić normalny cykl wzrostu włosów bez konieczności leczenia farmakologicznego.

Objawy i diagnostyka łysienia telogenowego

Rozpoznanie łysienia telogenowego wymaga przede wszystkim dokładnej analizy historii pacjenta oraz charakterystyki samego wypadania włosów. Kluczowym objawem jest nagła, wzmożona utrata włosów – najczęściej pojawiająca się po około 2–3 miesiącach od zadziałania czynnika wywołującego. Osoby dotknięte tym typem łysienia zauważają większą liczbę włosów na poduszce, w odpływie prysznica, na szczotce czy ubraniu. Co istotne, wypadanie nie dotyczy wyłącznie konkretnej partii głowy, lecz ma charakter równomierny.

Inne charakterystyczne cechy łysienia telogenowego to:

• brak świądu, pieczenia czy zaczerwienienia skóry głowy,

• brak łuszczenia się skóry głowy,

• brak objawów stanu zapalnego,

• włosy nie łamią się, lecz wypadają z cebulką w formie tzw. „klubowej”.

Proces diagnostyczny powinien obejmować szczegółowy wywiad medyczny, w tym pytania o przebyty stres, choroby, ciążę, zmiany dietetyczne lub przyjmowane leki. Lekarz może zlecić badania krwi – m.in. morfologię, poziom ferrytyny, hormonów tarczycy i witaminy D – aby wykryć ewentualne zaburzenia ogólnoustrojowe.

Pomocne w ocenie stanu włosów są również badania trychologiczne:

• trichogram – mikroskopowa analiza włosów pobranych z głowy, pozwalająca określić proporcje włosów w fazie anagenu i telogenu,

• trichoskopia – nieinwazyjne badanie skóry głowy przy użyciu dermatoskopu, pozwalające ocenić gęstość, grubość i strukturę włosów,

• test pociągania – prosty test polegający na delikatnym pociągnięciu pasma włosów; nadmierna ich liczba na dłoni sugeruje aktywne wypadanie.

W przypadku podejrzenia innego rodzaju łysienia, diagnostyka może być poszerzona o biopsję skóry głowy lub konsultację dermatologiczną.

Jak leczyć łysienie telogenowe i czy włosy odrastają?

Leczenie łysienia telogenowego zależy przede wszystkim od identyfikacji i eliminacji czynnika wywołującego. To właśnie odwracalny charakter tej formy utraty włosów daje realne szanse na pełne odzyskanie owłosienia, o ile zostaną wdrożone odpowiednie działania:

• Identyfikacja przyczyny: najważniejszym krokiem jest wykrycie źródła problemu – czy to niedoboru mikroelementów, stresu, zaburzeń hormonalnych, czy działań niepożądanych leków.

• Suplementacja: w przypadku wykrycia niedoborów (żelaza, cynku, witaminy B12, D) konieczne jest ich uzupełnienie zgodnie z zaleceniami specjalisty.

• Dieta: zbilansowane żywienie bogate w białko, witaminy z grupy B, krzem, biotynę i kwasy tłuszczowe omega-3 wspiera odrastanie włosów.

• Redukcja stresu: techniki relaksacyjne, psychoterapia lub zmiana stylu życia mogą znacząco zmniejszyć skutki stresogenne oddziałujące na cykl włosa.

• Kosmetyki trychologiczne: szampony, ampułki i wcierki stymulujące mikrokrążenie oraz wzrost włosa (np. z kofeiną, peptydami, ekstraktami roślinnymi) wspierają regenerację skóry głowy.

• Leczenie farmakologiczne: rzadko konieczne, ale w niektórych przypadkach – zwłaszcza jeśli łysienie utrzymuje się miesiącami – lekarz może zalecić preparaty z minoksydylem.

W większości przypadków włosy zaczynają odrastać po 3–6 miesiącach od ustąpienia przyczyny, choć pełny proces może trwać nawet rok. Cierpliwość i systematyczne działanie są tu kluczowe. Ważne jest również, aby unikać błędnej autodiagnozy i wdrażania agresywnych terapii, które mogą zaszkodzić zamiast pomóc.

Dodatkowe informacje: https://drkierach.pl.

[ Treść sponsorowana ]